มรดกชาวนา

  มิถุนายน ๒๕๕๔ ผมได้รับที่นาจากครอบครัว ๒ ไร่ (หลายคนแบ่งๆกันไป) ตอนแรกก็คิดจะปลูกข้าวเองดูบ้าง หลังจากที่เคยเป็นผู้ช่วยชาวนามาตลอด แต่พอดูบริบทของพื้นที่แล้ว วันนี้ ที่นาผืนนี้ไม่เหมาะสำหรับการทำนาเสียแล้ว พื้นที่นาเดิมกำลังแปรสภาพเป็นเมือง เส้นทางน้ำที่เคยใช้หล่อเลี้ยงต้นข้าว ถูกถมที่และปลูกสร้างอาคาร บ้านเรือน  ห้องแถว สำนักงานเทศบาล   มีนาข้าว แต่ไม่มีน้ำหล่อเลี้ยง ต้องรอน้ำฝน ถ้าฝนมากน้ำก็ท่วมนา ไม่มีช่องทางระบายน้ำออกจากนา ข้าวเสียหายอีก เป็นเรื่องยากสำหรับชาวนา

กรกฎาคม ๒๕๕๔ ตัดสินใจเปลี่ยนที่นาเป็นที่สวน โดยขุดบ่อไว้เป็นแหล่งน้ำใช้ส่วนหนึ่ง ที่เหลือก็ปรับพื้นที่ให้สูงป้องกันน้ำท่วมขัง

สิงหาคม ๒๕๕๔ ลงมือปลูก....ตั้งใจ จะปลูกทุกอย่างที่กิน และก็กินทุกอย่างที่ปลูก ลดการใช้สารเคมี โดยมีมะนาวเป็นตัวเอกของเรื่อง ไม่มีความรู้เรื่องมะนาวหรอก แต่อยากปลูกไม่รู้เป็นไง หลายคนทัก ว่ามะนาวมีปัญหาเยอะ โรคมากเลี้ยงยาก ถ้าไม่ใช้สารเคมีไม่ได้กินหรอก แต่ก็ยังอยากจะปลูก เริ่มจากซื้อกิ่งตอนจากร้านขายพันธ์ไม้ และตอนกิ่งจากมะนาวพื้นบ้าน ปลูกยามว่างจากงานประจำ สะสมปลูก ได้ ๑๐๐ ต้น ระหว่างมะนาวก็ปลูกกล้วยทุกสายพันธุ์ที่ขอมาได้(กล้วยน้ำว้า กล้วยหอม กล้วยไข่ กล้วยเล็บมือนาง และกล้วยหิน) ไว้อาศัยร่มเงา รอบๆต้นมะนาวก็ปลูกดีปลี(พริกชี้ฟ้า)แซม เวลาให้น้ำให้ปุ๋ยมะนาว ดีปลีก็ได้ปุ๋ยและน้ำด้วย เสร็จ ตุลาคม ๒๕๕๔

        มรดกชาวนา ภูมิปัญญาของชาวนาไทยที่สืบทอดกันมาจากปู่ย่า ตายาย จากรุ่นสู่รุ่น  โดยการบอก การเล่า การเรียนรู้จากการปฏิบัติจริงจากรุ่นลูกสู่รุ่นหลาน  มาวันนี้วงจรแห่งการเรียนรู้กำลังจะขาดหายไป ด้วยเหตุปัจจัยหลายๆอย่าง เป็นโจทย์ให้พวกเราคนรุ่นใหม่...เราจะสืบทอดมรดกชาวนาไทยไปสู่รุ่นลูกรุ่นหลานได้อย่างไร.....

ขุดแหล่งน้ำ เตรียมไว้ยามหน้าแล้ง

อาคารในภาพเป็นสำนักงานเทศบาลตำบล เส้นทางที่น้ำเคยไหลผ่านที่นา

มะนาวบริสุทธิ อายุครบ ๑ ปี ยังไม่โดนสารเคมี ยังไม่วางระบบน้ำ

ไหวมั๊ยเนี่ย...ต้นยังเล็กอยู่

ด้านข้างติดรั้วบ้านคนอื่น

ต้นนี้เริ่มเก็บเข้าครัวได้แล้วนะ

กล้วยน้ำว้าอายุ ๑ ปี ใกล้เก็บเกี่ยวแล้ว

ดีปลีรอบต้นมะนาวสูงจน มองไม่เห็นมะนาวเลย

ผักเหมียง ๒๐ ต้น ซื้อมาจาก ป่าพะยอม ต้นละ ๒๐ บาท ปลูกริมรั้ว ปลูกเสร็จเก็บยอดกินได้เลย

ต้น ตาหมัด ๑๐ ต้น ซื้อมาจากป่าพะยอม ต้นละ ๑๐ บาท ที่อื่นไม่รู้เรียกชื่อว่าต้นอะไรบ้าง

มะละกอเหลืออยู่ ๑ ต้น

มะขามยักษ์ปลูกไว้ข้างบ้าน ซื้อจากงานกาชาดพัทลุง เมื่อ ๔ ปีที่แล้ว เริ่มแสดงผลงาน

ว่างจากงานก็ตอนกิ่งมะนาวพันธ์พื้นบ้าน ไว้ปลูกซ่อมต้นที่ตาย

งานทุกอย่างเสร็จได้ด้วยมือเรา ค่อยทำเมื่อว่างจากงานประจำ ทีความสุขทุกครั้งที่ได้ชมผลงานตัวเอง....