ไข้เลือดออกเป็นโรคติดเชื้อที่เกิดจากเชื้อไวรัสเดงกี่ ซึ่งมียุงลายเป็นพาหะนำโรค โรคนี้เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญในหลายประเทศ โดยเฉพาะในเขตร้อนและเขตกึ่งร้อน การป้องกันด้วยวัคซีนจึงเป็นวิธีหนึ่งที่มีประสิทธิภาพในการควบคุมการแพร่ระบาดของโรค ในบทความนี้ เราจะมาทำความรู้จักกับประเภทของวัคซีนไข้เลือดออก ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการฉีด และกลุ่มเป้าหมายที่ควรได้รับวัคซีน
ประเภทของวัคซีนไข้เลือดออก
ปัจจุบัน มีวัคซีนไข้เลือดออกที่ได้รับการอนุมัติให้ใช้ในหลายประเทศทั่วโลก 2 ชนิดหลัก ได้แก่
-
วัคซีน CYD-TDV (Dengvaxia)
วัคซีนชนิดนี้เป็นวัคซีนเชื้อเป็นอ่อนฤทธิ์ ผลิตโดยบริษัท Sanofi Pasteur เป็นวัคซีนที่ได้รับการอนุมัติให้ใช้ในหลายประเทศ รวมถึงไทย วัคซีนนี้มีประสิทธิภาพในการป้องกันไข้เลือดออกที่รุนแรงและลดอัตราการเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล
-
วัคซีน TAK-003 (Qdenga)
วัคซีนชนิดนี้เป็นวัคซีนเชื้อเป็นอ่อนฤทธิ์เช่นกัน ผลิตโดยบริษัท Takeda ได้รับการอนุมัติให้ใช้ในบางประเทศ เช่น สหภาพยุโรป อินโดนีเซีย และไทย วัคซีนนี้มีประสิทธิภาพในการป้องกันไข้เลือดออกที่มีอาการและลดความรุนแรงของโรค
ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการฉีดวัคซีน
การฉีดวัคซีนไข้เลือดออกมีข้อแนะนำที่แตกต่างกันตามชนิดของวัคซีนและนโยบายของแต่ละประเทศ โดยทั่วไปมีดังนี้
-
วัคซีน CYD-TDV (Dengvaxia)
-
แนะนำให้ฉีดในผู้ที่มีอายุ 9-45 ปี
-
ฉีดทั้งหมด 3 เข็ม ที่ 0, 6 และ 12 เดือน
ควรฉีดเฉพาะในผู้ที่เคยติดเชื้อไข้เลือดออกมาก่อน เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดอาการรุนแรงในผู้ที่ไม่เคยติดเชื้อมาก่อน
-
วัคซีน TAK-003 (Qdenga)
-
แนะนำให้ฉีดในผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 4 ปีขึ้นไป
-
ฉีดทั้งหมด 2 เข็ม ห่างกัน 3 เดือน
สามารถฉีดได้ทั้งในผู้ที่เคยและไม่เคยติดเชื้อไข้เลือดออกมาก่อน
ทั้งนี้ ควรปรึกษาแพทย์หรือบุคลากรทางการแพทย์เพื่อพิจารณาความเหมาะสมในการรับวัคซีนเป็นรายบุคคล
กลุ่มเป้าหมายที่เหมาะสมสำหรับการฉีดวัคซีนไข้เลือดออก
การพิจารณาว่าใครควรได้รับวัคซีนไข้เลือดออกนั้น ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ได้แก่
-
อายุ
วัคซีนแต่ละชนิดมีข้อกำหนดอายุที่แตกต่างกัน โดยทั่วไปแล้ววัคซีนมักแนะนำสำหรับเด็กโตและผู้ใหญ่
-
ประวัติการติดเชื้อ
สำหรับวัคซีน CYD-TDV แนะนำให้ฉีดเฉพาะในผู้ที่เคยติดเชื้อไข้เลือดออกมาก่อน ซึ่งอาจต้องมีการตรวจเลือดเพื่อยืนยันก่อนการฉีดวัคซีน
-
พื้นที่อาศัย
ผู้ที่อาศัยในพื้นที่ที่มีการระบาดของไข้เลือดออกสูงควรพิจารณาฉีดวัคซีน
-
การเดินทาง
ผู้ที่วางแผนเดินทางไปยังพื้นที่ที่มีการระบาดของไข้เลือดออกอาจพิจารณาฉีดวัคซีนก่อนการเดินทาง
-
สุขภาพโดยรวม
ผู้ที่มีโรคประจำตัวบางชนิดอาจมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดไข้เลือดออกที่รุนแรง จึงควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับความเหมาะสมในการรับวัคซีน
วัคซีนไข้เลือดออกเป็นเครื่องมือสำคัญในการป้องกันโรคไข้เลือดออก แต่ไม่ได้ทดแทนมาตรการป้องกันอื่นๆ เช่น การกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุง การใช้ยาทากันยุง และการสวมเสื้อผ้าที่ปกปิดร่างกาย การตัดสินใจฉีดวัคซีนควรพิจารณาร่วมกับแพทย์หรือบุคลากรทางการแพทย์ โดยคำนึงถึงปัจจัยความเสี่ยงส่วนบุคคล สถานการณ์การระบาดในพื้นที่ และนโยบายสาธารณสุขของประเทศ
