สุขศาสตร์อุตสาหกรรมและความปลอดภัย (Occupational Health and Safety) เป็นศาสตร์ที่ว่าด้วยการป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการทำงาน เพื่อปกป้องสุขภาพและความปลอดภัยของผู้ปฏิบัติงาน ครอบคลุมทั้งด้านกายภาพ เคมี ชีวภาพ และจิตสังคม จึงถือเป็นศาสตร์ที่ผู้ประกอบการและผู้ที่ปฏิบัติงานภายในโรงงานอุตสาหกรรมควรให้ความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง
ความสำคัญของสุขศาสตร์อุตสาหกรรมและความปลอดภัย
สุขศาสตร์อุตสาหกรรมและความปลอดภัยในโรงงานอุตสาหกรรม มีความสำคัญต่อทั้งผู้ปฏิบัติงานและนายจ้าง ดังนี้
ความสำคัญต่อผู้ปฏิบัติงาน
ช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุและโรคจากการประกอบอาชีพ ทำให้ผู้ปฏิบัติงานมีสุขภาพที่ดีและปลอดภัยในการทำงาน
ความสำคัญต่อนายจ้าง
ช่วยลดค่าใช้จ่ายในการเจ็บป่วย รักษาพยาบาล และสูญเสียผลผลิตจากอุบัติเหตุและโรคจากการปฏิบัติงานในโรงงานอุตสาหกรรม
ความสำคัญต่อสังคม
ช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายด้านสาธารณสุข และเพิ่มประสิทธิภาพทางเศรษฐกิจของประเทศ รวมถึงป้องกันผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและชุมชนข้างเคียงด้วย
ปัจจัยเสี่ยงที่อาจก่อให้เกิดอันตรายในการทำงาน
ปัจจัยเสี่ยงที่อาจก่อให้เกิดอันตรายในการทำงานสามารถแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ดังนี้
-
ปัจจัยเสี่ยงด้านกายภาพ เช่น เสียง แสง ความร้อน ฝุ่นละออง สารเคมี เป็นต้น
-
ปัจจัยเสี่ยงด้านเคมี เช่น สารเคมีที่เป็นพิษ สารก่อมะเร็ง สารก่อภูมิแพ้ เป็นต้น
-
ปัจจัยเสี่ยงด้านชีวภาพ เช่น เชื้อโรค ไวรัส แบคทีเรีย เป็นต้น
-
ปัจจัยเสี่ยงด้านจิตสังคม เช่น ความเครียด ความกดดัน สภาพแวดล้อมการทำงานที่ไม่เหมาะสม เป็นต้น
มาตรการป้องกันอันตรายในการทำงาน
หากคุณต้องการยกระดับสุขศาสตร์อุตสาหกรรมและความปลอดภัยในที่ทำงาน สามารถสร้างมาตรการป้องกันอันตรายในการทำงานได้ 2 ประเภท ดังนี้
-
มาตรการป้องกันโดยต้นทาง เป็นมาตรการที่มุ่งเน้นการป้องกันอันตรายไม่ให้เกิดขึ้นตั้งแต่ต้น เช่น การออกแบบเครื่องจักรและอุปกรณ์ให้ปลอดภัย การควบคุมการใช้สารเคมีอันตราย เป็นต้น
-
มาตรการป้องกันโดยปลายทาง เป็นมาตรการที่มุ่งเน้นการป้องกันอันตรายที่เกิดขึ้นแล้ว เช่น การใช้อุปกรณ์ป้องกันอันตรายส่วนบุคคล (PPE) การฝึกอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับความปลอดภัยในการทำงาน เป็นต้น
ทั้งนี้ นอกจากโรงงานอุตสาหกรรมและนายจ้างที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนี้โดยตรงแล้ว ยังมีหน่วยงานภายนอกที่เกี่ยวข้องในการส่งเสริมและรักษาความปลอดภัยในการทำงานด้วย ได้แก่
-
กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน มีหน้าที่กำหนดมาตรฐานความปลอดภัยในการทำงาน ออกใบอนุญาตประกอบกิจการ และกำกับดูแลให้สถานประกอบการปฏิบัติตามกฎหมาย
-
สำนักงานความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสิ่งแวดล้อมอุตสาหกรรม มีหน้าที่ให้คำปรึกษาและแนะนำสถานประกอบการเกี่ยวกับความปลอดภัยในการทำงาน ฝึกอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับความปลอดภัยในการทำงาน และตรวจติดตามสถานประกอบการ
-
สมาคมวิชาชีพต่างๆ มีหน้าที่เผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับความปลอดภัยในการทำงาน ฝึกอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับความปลอดภัยในการทำงาน และส่งเสริมความปลอดภัยในการทำงาน
โดยสรุป สุขศาสตร์อุตสาหกรรมและความปลอดภัยเป็นศาสตร์ที่สำคัญที่ทุกสถานประกอบการควรให้ความสำคัญ เพื่อปกป้องสุขภาพและความปลอดภัยของผู้ปฏิบัติงาน ช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุและโรคจากการประกอบอาชีพ ทำให้ผู้ปฏิบัติงานมีสุขภาพที่ดีและปลอดภัยในการทำงาน ส่งผลดีต่อทั้งผู้ปฏิบัติงาน นายจ้าง และสังคมโดยรวม