บอนเลียง (บอนที่ใช้แกงเลียง นครศรีฯ)

ผักพื้นเมืองส่วนใหญ่  ชาวบ้านจะเรียกกันตามภาษาท้องถิ่น แต่ละพื้นที่จะเรียกไม่เหมือนกัน อย่างบ้านผม (อ.เชียรใหญ่) เรียกบอนทุกชนิดที่แกงลียงได้ว่าบอนเลียง แต่พอมาแถว ๆ อ.เมือง บริเวณชุมชนข้างทุ่งท่าลาด เรียกบอนชนิดนี้ว่าบอนอินเดีย แต่พอไปแถว ๆ ด้านทิศตะวันออกของค่ายวชิราวุธ          (ถ.อ้อมค่าย) เรียกบอนชนิดเดียวกันนี้ว่าบอนบ้าน ก็เลยยังหาข้อสรุปไม่ได้ว่า ชื่อบอนไหร

เป็นภูมิปัญญาชาวบ้าน  ผมคิดเอาเองว่า สมัยอดีตตอนมนุษย์เราเริ่มหัดกินผัก คงจะมีแม่บ้าน 2 คน ไปเก็บบอนมาพร้อมกันแล้วมาทำแกงพร้อมกัน อีกบ้านนำบอนมาล้างน้ำก่อน อีกบ้านพอดีน้ำหมด หรือ  ขี้เกียจล้าง หรืออะไรซักอย่าง เมื่อแกงเสร็จบ้านที่ใช้น้ำล้างบอนน่าจะรีบวิ่งมาบอกอีกบ้านว่า ผักนี้กินไม่ได้ กินแล้วคัน แต่บ้านที่ไม่ล้าง น่าจะเถียงว่าไม่เห็นคัน อะหร่อยดีด้วยซ้ำ ก็เลยสอบถามกันถึงวิธีทำก่อนจะแกง และอาจจะมีการทดลองกันอีกหลายครั้งถึงจะได้ข้อสรุปมาถึงปัจจุบัน (ที่กล่าวมาผมคิดเอาเองนะ) แต่ถ้าทางวิชาการ ในยางบอนจะมีสารชนิดหนึ่งมีลักษณะคล้าย ๆ หนามเล็ก ๆ แหลม ๆ อยู่มากมาย ถ้ามีวิธีทำให้หนามเล็ก ๆ แหลม ๆ นี้อ่อนตัวลง ไม่สามารถที่จะทิ่มตำหลอดทางเดินอาหารเราได้ เราก็จะไม่รู้สึกคันหรือระคายเคือง และการล้างน้ำก่อนแกง อาจจะเกี่ยวข้องกับสารที่ว่านี้ก็ได้ แต่ผมยังสงสัยไม่หายว่า คนที่ทดลองแกงเป็นคนแรก และยังไม่รู้วิธีกำจัดพิษของบอน ผมว่าเมื่อทานคำแรก น่าจะต้องวิ่งไปให้หมอผ่าท้อง เพื่อควักใส้ออกมาเกาเป็นแน่

ขอบพระคุณครับ อาจารย์ jo