ตอบโจทย์ที่ 1 จากไร่สุโขทัยนี้ดี (The first answer)

ขอพักเรื่องมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ ไว้ก่อนแล้วกันครับ (กลัวเพื่อนสมาชิกเครียดเกินไป) ขอตัดกลับมาเล่าส่วนการปรับปรุงไร่สุโขทัยนี้ดีก่อนแล้วกัน ความเดิมจากตอนที่แล้ว (อย่างกับหนังซีรีย์เลย) ผมตั้งโจทย์หลัก ๆ ที่จะต้องแก้ปัญหาเริ่มต้นอยู่ 5 ข้อด้วยกัน ประกอบด้วย

1. จัดหาไฟฟ้า
2. จัดหาแหล่งน้ำ
3. ปรับปรุงดิน
4. สร้างที่อยู่อาศัยได้
5. ผมจะปลูกอะไรดี

หลังจากดูโจทย์แล้ว ผมคิดว่าสิ่งที่ควรทำเป็นอันดับแรกคือ จัดหาแหล่งน้ำ  (เพราะไปเดินดูที่ไร่ยังหิวกระหายน้ำเลย 55) ข้อมูลพื้นฐานจากการสำรวจและเพื่อนบ้านพื้นที่ติดกันได้ให้ข้อมูลมาว่า โดยปกติทุกปีจะมีน้ำไหลบ่าจากภูเขาลงมาโดยเฉลี่ยประมาณ 50 ซม. แต่ไม่เกิน 1 เมตร ด้านหน้าที่ดินมีลำคลองธรรมชาติ น้ำในคลองจะมีมาเป็นระยะไม่แน่นอน

ดังนั้นแผนการที่อยู่ในหัวประกอบกับแนวทางเกษตรอินทรีย์ที่ได้ศึกษามา ถ้าจะไปด้วยกันให้ได้สมควรอย่างยิ่งที่จะนำแนวคิดต่าง ๆ มาผสมผสานกันและออกแบบให้เอื้ออำนวยต่อการจัดการไร่ต่อไป การเริ่มต้นปรับที่ดินน่าจะต้องมีแนวกำบังป้องกันสารเคมีจากภายนอกเข้ามาโดยง่าย รวมทั้งปัจจัยอื่น ๆ ที่นำมาคิดรวมคือ การเข้าถึงพื้นที่ในทุกส่วนของไร่เพื่อบรรทุกผลิตภัณฑ์ เป็นต้น

สรุปตัวแปร (factors) ที่นำมาประกอบในการวางแผนและตัดสินใจประกอบด้วย

1. การป้องการน้ำป่าไหลหลากอันอาจเกิดความเสียหายได้
2. ความสะดวกในการใช้น้ำเพื่ออุปโภครวมทั้งบริหารจัดการต้นทุนน้ำ
3. แนวทางเกษตรอินทรีย์สำหรับการป้องกันการปนเปื้อนสารเคมีจากภายนอกทั้งทางอากาศและน้ำ
4. ความสะดวกในการเข้าถึงในทุกพื้นรวมทั้งการบรรทุกผลิตภัณฑ์ในอนาคต
5. การแสดงอาณาเขตโดยธรรมชาติ

จากข้อมูลต้านบนประกอบกัน จึงสรุป (เอาเอง)ได้ว่าผมควรขุดคูน้ำกว้างประมาณ 2-3 เมตรโดยรอบพื้นที่เพื่อสะดวกในการใช้ประโยชน์จากน้ำทั่วบริเวณ โดยรอบที่ดิน (คันดิน) ควรยกสูงอย่างน้อย 1 เมตรเพื่อป้องกันน้ำป่าจากภูเขา และเพื่อให้รถบรรทุกผลิตภัณฑ์สามารถวิ่งได้โดยรอบพื้นที่ ดังนั้นควรมีความกว้างอย่างน้อย 3 เมตร (สำหรับรถปิกอัพทั่วไป) ประโยชน์อื่น ๆ ที่ได้รับคือแนวคันดินโดยรอบที่สามารถปลูกต้นไม้เพื่อบังลมพายุ  (รวมทั้งการป้องกันการปนเปื้อนสารเคมีจากภายนอกตามแนวทางเกษตรอินทรีย์) และบ่งบอกถึงอาณาเขตพื้นที่อย่างชัดเจน

การขุดคูน้ำและคันดินรอบพื้นที่

สำหรับคูที่ขุดไว้จะทำการเชื่อมต่อเข้ากับคลองธรรมชาติ และเนื่องด้วยน้ำมีมาเป็นระยะดังนั้นจึงควรขุดบ่อน้ำเพื่อกักเก็บไว้ใช้ในฤดูแล้ง ทุกท่านคงได้เห็นรูปแรก ๆ ที่ผมได้โพสไว้ช่างแห้งแล้งเสียจริง  ผมจึงวางแผนขุดบ่อไว้ 3 บ่อ โดยเป็นบ่อขนาดเล็ก 2 บ่อและบ่อขนาดใหญ่อีก 1 บ่อโดยบ่อใหญ่อยู่บริเวณด้านท้ายเพื่อจะเป็นแหล่งกักเก็บน้ำไว้ใช้ในฤดูแล้ง งานที่คิดก็ได้ทำไปได้บางส่วนแล้ว แต่ก็ยังเป็นเพียงแค่การเริ่มต้น ผมคงได้บอกเพื่อนสมาชิกไปแล้วนะครับว่าต้นไม้สักต้นผมก็ยังไม่ได้ปลูกเลย แล้วเมื่อไรมันจะเป็นไร่สักทีหนอ (นั่งคิดในใจไม่ทันใจวัยรุ่นเลย 55) คำตอบของโจทย์ข้อนี้ตัวผมเองก็คงจะยังไม่รู้ในตอนนี้จนกว่าจะถึงฤดูแล้งคราวหน้าถึงจะบอกไว้ว่า น้ำที่คิดกักเก็บไว้จะสามารถใช้ผ่านตลอดฤดูแล้งได้หรือไม่ (เวลานั่งแก้โจทย์จริง ๆ ไม่ง่ายเหมือนแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์เลยนะครับ โจทย์คณิตศาสตร์ผลลัพธ์บอกออกมาเลยถูกผิดแถมตรวจคำตอบย้อนหลังแล้วแก้ใหม่ได้ทันที -การแก้ปัญหาเกษตรนี่น่าจะต้องใช้เวลาทำนานพอสมควร เช่น ต้องรอฤดูกาล ฯ แต่ผมจะลดปัจจัยที่ไม่สามารถควบคุมลงให้เหลือน้อยที่สุด) และบางทีผมก็เผื่อใจไว้เหมือนกันตามสุภาษิตที่ว่า ”คนคำนวณหรือจะสู้ฟ้าลิขิต” อาจจะมีเหตุการณ์ใดที่เหนือความคาดหมายโผล่มาทักทาย  (จ๊ะเอ๋) เล่นก็เป็นได้ เช่น แล้งจัด (อ่านข่าวเขาว่าปีนี้น้ำจะน้อย ซึ่งก็น่าจะจริงนะผมนั่งเขียนอยู่เห็นฟ้ามืดแต่ฝนตกนิดเดียว)  เพื่อนสมาชิกท่านใดมีข้อแนะนำ (ผมอยากได้และชอบความเห็นแบบตรง ๆ ชัด ๆ เลยครับ –คิดเองเออเองน่าจะมีความผิดพลาดได้สูง) เพื่อปรับปรุงบ้างครับ สวัสดีครับ

บ่อน้ำขนาดใหญ่สำหรับเก็บน้ำไว้ใช้ยามฤดูแล้ง