ต้นคัก (ประสัก)...รู้จักกันมั้ย ^_^

ต้นไม้ที่เห็นมาตั้งแต่เด็ก เห็นจนชินตาและไม่เคยคิดว่าเป็นต้นไม้แปลก จนวันหนึ่ง...เมื่อสมาชิกบ้านสวนมาเยี่ยมบ้าน แล้วถามว่าต้นนี้ต้นอะไร ก็ตอบไปด้วยความเคยชิน ต้นคักค่ะ แล้วเค้าเอาไว้ทำอะไรได้...อันนี้ตอบไม่ได้ค่ะขอไปถามแม่ก่อน หลังจากวันนั้นก็ไปหาข้อมูลเกี่ยวกับเจ้าต้นนี้ ไม่รู้มาก่อนเลยว่าเค้าเป็นไม้ประดับกันด้วย  ได้ข้อมูลมาคร่าวๆให้ได้อ่านกันดังนี้ค่ะ

ต้น “ประสักแดง” หรือ BRUGUIERA SEXANGULA (LOUR.) POIR อยู่ในวงศ์ RHIZOPHORACEAE เป็นไม้ยืนต้น สูง 20-30 เมตร เรือนยอดค่อนข้างกลม โคนต้นมีพูพอนและรากค้ำยัน ใบเป็นใบเดี่ยว ออกตรงกันข้าม เป็นรูปรี รูปขอบขนาน ปลายและโคนใบแหลมหรือเรียว ผิวใบเกลี้ยง สีเขียวสดเป็นมัน ใบดกและหนาแน่นมาก ใบแห้งเป็นสีน้ำตาลแดงร่วงง่าย เวลามีใบดกจะเป็นพุ่มทึบให้ร่มเงาดีมาก

ดอก ออกเดี่ยวๆตามซอกใบ มีกลีบเลี้ยง 10-12 กลีบ โคนกลีบเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วยทรงสูง กลีบดอกแยกกัน มีจำนวนกลีบเท่ากับกลีบเลี้ยง เป็นสีเหลืองแกมน้ำตาลแดง มีเกสรตัวผู้มากเป็นสองเท่าของกลีบดอก เวลามีดอกดกเต็มต้น สีของดอกจะตัดกับสีเขียวสดของใบสวยงามน่าชมยิ่งนัก “ผล” ติดอยู่ในกลีบเลี้ยง งอกยาวคล้ายฝัก มีเมล็ด ดอกออกช่วงระหว่างเดือนเมษายนต่อเนื่องไปจนถึงเดือนกรกฎาคมของทุกปี ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด ตอนกิ่ง และปักชำกิ่ง

ประสักแดง พบขึ้นตามป่าชายเลนและป่าพรุน้ำกร่อย มีเขตการกระจายพันธุ์ทางภาคใต้ ภาคตะวันออกเฉียงใต้ของไทย ในต่างประเทศพบที่ศรีลังกา กัมพูชา เวียดนาม มาเลเซีย อินโดนีเซีย ออสเตรเลีย และนิวกินี ประโยชน์ทั่วไป นอกจากปลูกประดับ ปลูกเพื่ออนุรักษ์ป่าชายเลนแล้ว เนื้อไม้ยังใช้ในการก่อสร้างแบบชั่วคราวและทำฟืนได้ดี มีชื่อเรียกอีกคือ ขลัก, พังกาหัวสุม (ใต้) บากาห์ (มลายู-นราธิวาส)

อีกข้อมูลที่หามา ลูกของเจ้าต้นนี้กินได้ด้วย ไม่เคยรู้มาก่อนเลย อีกแล้ว ถึงจะรู้ว่ากินได้ แต่ไม่ขอลองดีกว่า หากใครเคยทานหรือมีเจ้าต้นนี้ที่บ้าน ลองทำดูนะคะแล้วมาบอกหน่อยว่ารสชาติเป็นอย่างไรบ้าง

 ผลประสักปรกติจะมีรสฝาด ในการแปรรูปจะต้องมีวิธีการกำจัดรสฝาดออก เพื่อให้ได้ผลผลิตที่มีรสชาติตรงกับความต้องการของผู้บริโภค การแปรรูปผลประสักนิยมใช้ประสักดอกแดงเพราะให้ปริมาณผลผลิตมาก โดยมีกระบวนการแปรรูปดังนี้
  1.เลือกเก็บฝักประสักที่โตเต็มที่แต่ยังไม่แก่ นำมาล้าน้ำให้สะอาด
  2.นำฝักประสักมาต้มจนสุก ปลอกเปลือกแล้วแช่น้ำด่างแล้วนำมาแช่ในน้ำปูนใส
  3.นำผลประสักไปต้มอีกครั้งและรินน้ำออกให้หมด
  4.นำไปเชื่อมโดยใช้ไฟอ่อน เพื่อให้น้ำเชื่อมเข้าไปในฝักประสัก
  5.นำไปรับประทานหรืออาจบรรจุภัณฑ์เพื่อรอการจำหน่าย

มาดูกันใกล้ๆอีกครั้ง  ลูกอ่อนจะเป็นสีเขียว พอแก่จะเริ่มเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลแดง

ต้นคักพวกนี้อายุประมาณหนึ่งปีค่ะ

ต้นด้านซ้ายอายุประมาณสามปีค่ะ ด้านขวาเป็นระบบรากที่เป็นแบบรากค้ำจุน

เหมือนกับพวกต้นโกงกางเลย

ต้นนี้อายุกี่ปีแล้วก็ไม่รู้ รู้แต่ว่าอยู่มานานมากๆ เกินสิบปีแล้ว

ความสูงก็แค่เฉี่ยวๆสายไฟฟ้าแค่นั้นเอง

ขอบคุณบ้านแสนอบอุ่น...บ้านสวนพอเพียง

ที่มา:

1.http://www.tjorchid.com/flower/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%94%E0%B8%87-%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%94.html

2. http://www.fisheries.go.th/cf-kung_krabaen/seed1.htm