"ส้าน" พันธุ์ไม้หายาก

ไม่ทราบว่าคุณแจ้วยังเก็บลูกส้านอยู่หรือเปล่า วันที่ 2 ก.พ. จะไปขอดูหน่อย ถ้าต้นอยู่ใกล้ๆบ้านช่วยเก็บใบมาด้วยก็ดี รู้สึกว่าผมจะคุ้นกับเจ้าลูกผลไม้อันนี้เป็นอย่างดี ถ้าดูไม่ผิด แต่ยังไม่ขอบอกตอนนี้

เคยเห็นแต่ดอกส้านใหญ่ค่ะ ดอกมี 5 กลีบ สีเหลือง แต่ไม่เคยเห็นลูกส้านเลย

ดอกต่างกันมากเลยค่ะ แต่ดอกสีเหลืองมันชื่อส้านใหญ่ คิดว่าน่าจะมีหลายพันธุ์

พี่แจ้วครับ ที่บ้านผม พังงา เรียกว่าส้มปรุ กินได้นะครับ ตอนเล็กๆไปเล่นน้ำคลองทำน้ำปลาหวานไปด้วย ใช้ไม้สอยลงมา ผ่าซีกแล้วเอาเฉพาะกลีบอ่อนๆด้านในล้างให้สะอาด จิ้มด้วยน้ำปลาหวาน รสชาดเปรี้ยวอมหวาน+ฝาดนิดๆ แต่เดี๋ยวนี้เหลือไม่มากแล้ว โดนโค่นเกือบหมด ยังดีที่พ่อผมไม่โค่นเพราะเว้นเอาไว้เป็นแนวกันตลิ่งพัง ว่างๆพี่แจ้วลองกินดูนะครับ แต่ว่ารสชาดแต่ละต้นจะไม่เหมือนกันนะครับ ลองชิมดูก้อได้ รับรองความปลอดภัยครับผม

หลังจากได้ไปดูลูกและต้นจริงถึงที่พัทลุง ตอนนี้ตอบได้เต็มปากแล้วว่า มันคือ ส้านใหญ่ หรือ ส้มปรุ อย่างที่คุณเริง...รมย์ เรียก และยังมีชื่ออื่นอีกหลายชื่อ เช่น มะส้าน กะปรุ ส้านกะพลุ เป็นต้น ที่ผมเคยบอกว่าคุ้นเคยกับเจ้าผลไม้ชนิดนี้เพราะเคยกินมาตั้งแต่เด็กๆ จนถึงดี๋ยวนี้ แม่แกงให้กินประจำ แถวภาคกลางเรียกผลไม้ชนิดนี้ว่า "มะตาด" คนไทยเชื้อสายมอญนิยมเอาไปแกงส้ม(ไม่ต้องบอกนะว่าแม่ผมเชื้อสายอะไร) ส่วนที่เห็นเป็นผลนั้นแท้ที่จริงคือกลีบเลี้ยง ที่ห่อหุ้มเมล็ดไว้ และกลีบเลี้ยงนี้เองคือส่วนที่นำมาประกอบอาหาร โดยสับให้เป็นชิ้นเล็กๆก่อนนำไปแกง ผลอ่อนใช้แกงส้ม(แบบภาคกลาง) ผลสุก(พวกที่หล่นจากต้นแสดงว่าสุกแล้ว)ใช้แกงคั่ว มะตาดอ่อนมีรสเปรี้ยวและมีลักษณะเฉพาะคือจะเป็นเมือกเหมือนกับกระเจี๊ยบเขียว ใครที่ชอบกระเจี๊ยบเขียวคงกินมะตาดได้ อ้อ... ชื่อวิทยาศาสตร์คือ Dilenia indica Linn. เพิ่งรู้เหมือนกันว่ากินดิบๆก็ได้

ดอกส้านสึเหลืองกินได้ด้วยนะคะคุณแจ้ว ตอนเด็กๆหลังบ้านมึอยุ่หนี่งต้น เคยเก็บดอกมากินมึรสเปรึ้ยวคะ

    ไม่รู้จักและไม่เคยเห็นเลยจ้า ได้ความรู้ใหม่อีกละ