ต้นไม้แอบเปลี่ยนใจ (ใบ)

ปีนี้ทดลองเพาะเมล็ดหลายอย่างมีต้นไม้ 2 ต้นที่ทำให้ประหลาดใจ เนื่องจากมีการแอบเปลี่ยนลักษณะใบในระหว่างตอนที่กำลังเติบโต

ต้นแรกคือต้นกระถินเทพา (ชื่อวิทยาศาสตร์ Acacia mangium) เป็นพืชวงศ์ถั่ว (Leguminosae - Mimosoideae) เหมือนกับกระถินไทย และกระถินณรงค์  ในช่วงต้นเล็กๆ จะออกใบเป็น ใบจริงประกอบด้วยใบย่อยหลายๆ ใบ เรียงแบบขนนก (ใบประกอบแบบขนนก)  คล้ายกับใบของต้นกระถินไทย หรือมะขาม ต่อมาเมื่อต้นเริ่มโตมากขึ้นใบที่ออกมาใหม่จะมีก้านใบที่ใหญ่ขึ้นกว่าใบจริงที่อยู่ตรงปลายของก้านใบ  สุดท้ายใบที่ออกมาตอนหลังๆ จะเห็นแต่ใบเทียมที่มีลักษณะเป็นใบเดี่ยวมีเส้นใบแบบขนานขึ้นมาแทนใบจริง โดยใบเทียมดังกล่าวนี้เป็นส่วน ของก้านใบและแกนกลางของใบรวมที่ขยายตัวแผ่กว้างออกไป จนมีลักษณะคล้ายแผ่นใบของพืชทั่วๆ ไป

ดังนั้นตอนเรามาเห็นต้นกระถินเทพาตอนที่ต้นโตแล้ว  เราจะเห็นแต่ลักษณะใบเดี่ยวขนาดใหญ่ ไม่เห็นจะเหมือนต้นกระถินไทยเลย  ทำให้เคยสงสัยว่าทำไมถึงมีชื่อเรียกว่า "กระถิน"  หลังจากติดตามการเติบโตของต้นไม้นี้ตั้งแต่เล็กๆ จึงได้เห็นว่าเขามีการแอบเปลี่ยนลักษณะของใบตัวเองจนแตกต่างจากญาติอย่างต้น "กระถินไทย" ที่เราคุ้นเคย

ต้นที่สองจะค่อนข้างกลับกับต้นแรก คือ ต้นมะขามป้อม (ชื่อวิทยาศาสตร์ Phyllanthus emblica)  วงศ์ Euphorbiaceae (วงศ์เดียวกันกับยางพารา)  ซึ่งตอนแรกๆ จะออกใบเป็นเดี่ยว  ทำให้สงสัยว่าใช่ต้นมะขามป้อมจริงหรือเปล่า  เพราะใบไม่เหมือนมะขามเลย  ต่อมาใบที่ออกมาชุดหลังจะเริ่มเปลี่ยนเป็นใบประกอบแบบขนนกคล้ายๆ พวกกระถินไทย หรือมะขาม  ซึ่งทั้งมะขาม (วงศ์ Leguminosae-Caesalpinioideae) และมะขามเทศ (วงศ์ Leguminosae-Mimosoideae) เป็นพืชในวงศ์ถั่ว (วงศ์ Leguminosae)

ปีนี้เลยทำให้ผมเรียนรู้ว่ากระถินเทพา เป็นญาติกับกระถินแต่ดันมีใบตอนต้นโตไม่เหมือนกระถิน  ส่วนมะขามป้อม เป็นญาติกับยางพารา ใบตอนต้นโตกลับมาเหมือนมะขามทั้งๆ ที่ไม่ได้อยู่วงศ์เดียวกับมะขามด้วยซ้ำ  งงจริงๆ กับความมหัศจรรย์ของพืช
:confused:

อ่านข้อมูลเรื่องพืชเพิ่มเติมใน http://my-experimental-farm.blogspot.com/p/plants.html