กระจูด คอน

กระจูด นครศรีธรรมราช

ที่มา : หนังสือสารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ธนาคารไทยพาณิชย์

• ลักษณะพิเศษกระจูดเป็นพืชน้ำล้มลุก ลำต้นอยู่ใต้ดิน เป็นเถายาวเลื้อยแตกแขนงออกไปเรื่อย ๆ เรียกว่า ไหล ลำต้นที่งอกเหนือพื้นดินเป็นลำต้นเทียมมีสีขาว ลักษณะชะลูด สูงประมาณ 1-2 เมตร ลำต้นกลมจะมีขนาดแท่งดินสอ ภายในกลวงมีเยื่ออ่อนยุ่นเป็นแผ่นบางคั่นเป็นข้อๆ เป็นระยะ โคนลำหุ้มด้วยกาบ 2-3 ส่วนบนสุดของต้นเทียม ออกดอกแน่น ลักษณะเป็นกระจุก มีสีน้ำตาล เมื่อแห้งจะเหนียวทนเก็บไว้ได้นาน
  
• แหล่งที่พบพบกระจูดในพื้นดินและน้ำที่มีสภาพเป็นกรด พื้นดินที่มีสภาพเป็นป่าพรุกระจายอยู่ในพื้นที่ลุ่มป่าเสม็ด ในนครศรีธรรมราชพบมากในตำบลเคร็ง อำเภอชะอวด
• ความสำคัญทางเศรษฐกิจชาวบ้านควนยาว อำเภอชะอวด ยึดอาชีพจักสานผลิตภัณฑ์กระจูดมาตั้งแต่บรรพบุรุษ ทำให้มีรายได้ ประมาณเดือนละ 3,000 ผลิตภัณฑ์ที่สำคัญ
  1. เสื่อผืนใหญ่ ใช้ปูนอน มีขนาดใหญ่และชนิดพับสามตอน เพื่อความสะดวกในการพกพาและเก็บรักษา สื่อกระจูดมีใช้กันทุกครัวเรือน
  2. ผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ตามความต้องการของลูกค้าผู้บริโภค เป็นเครื่องตกแต่งบ้านเรือนและของใช้ภายในบ้าน ได้แก่ กระสอบจูด กระสอบนั่งกรอบรูป ที่รองจาน ที่รองแก้ว กระเป๋าหิ้ว กระเป๋าสะพาย ดอกกระจูดแห้งเป็นดอกไม้ปักแจกัน กรอบรูป ที่รองจาน ที่รองแก้ว
• ความสัมพันธ์กับชุมชนกระจูดขึ้นริมคลองช่วยป้องกันน้ำเซาะตลิ่งพัง ขึ้นมากในป่าพรุ ช่วยให้เกิดความสมดุลของธรรมชาติ ชาวบ้านควนยาว ตำบลเคร็ง นำกระจูดมาใช้ประโยชน์ โดยนำมาสานเสื่อ เพื่อใช้ปูรองนั่งและนอนสามารถยึดเป็นอาชีพประกอบได้อีกอาชีพหนึ่ง ทั้งขายต้นกระจูดและจักสานกระจูด โดยผู้ที่ไม่ทำอาชีพจักสาน จะถอนต้นกระจูดมาจำหน่ายให้ผู้จักสาน ในราคาประมาณกำละ 10-20 บาท