โยนิโสมนสิการสิ่งดีๆที่สังคมไทยลืมนำมาใช้

โยนิโสมนสิการหมาย ถึง การคิดอย่างถูกต้องตามความเป็นจริง โดยการใช้วิธีคิดอย่างเป็นระบบและเชื่อมโยงข้อมูลเพื่อนำไปใช้ประโยชน์ หรือกล่าวโดยย่อว่า คิด วิเคราะห์ แยกแยะ

สรุปได้ว่าโยนิโสมนสิการมีสี่แบบด้วยกัน ดังนี้

๑.อุปายมนสิการ คือคิดอย่างถูกวิธี การศึกษาสามารถเรียนรู้ได้ตลอดชีวิต คนเราไม่มีใครเก่งคนเดียว กล่าวได้ว่า เราเป็นครูคนละอย่าง ต้องฝึกสอนให้คนคิดอย่างถูกต้องและมีแบบแผน.

๒.ปถมนสิการ คือคิดอย่างเป็นระบบ ต้องสอนให้คนคิดต่อเนื่องอย่างเป็นระบบ มีที่มาที่ไป เพื่อนำไปสู่เป้าหมาย.

๓.การณมนสิการ คือคิดมีเหตุผล ต้องรู้ได้ว่าสิ่งไหนผิด สิ่งไหนถูก มีข้อมูลอย่างไรมาสนับสนุนความคิดเหล่านั้น.

๔.อุปปาทกมนสิการ คือคิดเป็นทางบวกและสามารถแยกแยะข้อมูลที่ได้รับมา นำมาใช้ให้เป็นประโยชน์สูงสุดและเหมาะสมได้.

เป็นที่น่าเสียดายว่าทั้งที่เราได้อยู่ใกล้ในคำสอนของพระพุทธองค์มานาน แต่ในสังคมกับไม่ได้นำมาใช้เป็นหลักปฎิบัติในชีวิตและครอบครัวมากนัก ต่างประเทศหลายๆสถาบันได้ศึกษาในพระธรรมคำสั่งสอน และได้นำไปปรับใช้และมาแต่งเป็นตำราทางวิชาการมากมาย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ตำราที่เกี่ยวกับการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์และองค์กร, ที่ซ้ำร้ายก็คือ เรากลับไปยึดถือตำราเหล่านั้นเป็นแบบอย่าง และยกย่องอย่างมากมาย ทั้งที่เราอยู่ใกล้ เสมือนหนึ่งว่าใกล้เกลือกินด่าง.

หากประขาขนไทยสามารถ คิด วิเคราะห์ แยกแยะ ได้ ไม่ว่าปัญหาใดๆที่เกิดขึ้นในปัจจุบันเราย่อมที่จะมีภูมิคุ้มกันได้ เรามีสุดยอดทฤษฎี เศรษฐกิจพอเพียง 3ห่วง2เงื่อนไข ซึ่งครอบคลุมทั้งหมด หากเราดำเนินรูปแบบชีวิตตามทฤษฎีมีหรือที่ชีวิตจะผิดพลาดได้.

เรามีภูมิปัญญาท้องถิ่น เป็นองค์ความรู้ที่ชาวบ้านถ่ายทอดกันมารุ่นสู่รุ่น ซึ่งแม้แต่ต่างประเทศก็ยอมรับ ภูมิปัญญาท้องถิ่นเหล่านี้ไม่ใช่ว่าเกิดขึ้นโดยบังเอิญเป็นความรู้ที่เกิดขึ้นจากประสบการณ์ การแก้ไขปัญหาต่างๆมีการศึกษา สังเกต และวิเคราะห์ จนตกผลึกเป็นองค์ความรู้ในปัจจุบัน จะสังเกตุได้ว่าการเรียนรู้เหล่านี้ก็มาจากการ คิด วิเคราะหื แยกแยะ หรือเทียบเคียงกับโยนิโสมนสิการนั่นเอง.

ง.