มุมของการมอง

   วันหนึ่งขงจื้อพร้อมศิษย์ยานุศิษย์เดินทางรอนแรมลี้ภัยทางการเมืองอยู่กลางป่าพอได้เวลาอาหารลูกศิษย์เตรียมตักข้าวใส่จานพร้อมสำรับอาหาร ขณะกำลังตักข้าวอยู่ห่างๆนั้นท่านขงจื้อสังเกตุเห็นว่าลูกศิษย์หยิบข้าวจากจานของท่านขึ้นมาใส่ปากเคี้ยว ท่านจึงสอนและชี้ให้เห็นว่าการหยิบอาหารจากสำรับของครูบาอาจารย์มารับประทานก่อนได้รับอนุญาตนั้นแสดงถึงความ..อนารย..ที่น่าตำหนิอย่างยิ่ง

   ลูกศิษย์จึงขอชี้แจง..อาจารย์ครับที่กระผมหยิบข้าวจากจานของอาจารย์ขึ้นมารับประทานก่อนหาได้กระทำด้วยความเขลา หรือขาดคาราวะก็หาไม่ แต่ที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะในจานข้าวของอาจารย์มีผงสีดำปนเปื้อนข้าวอยู่ ครั้นจะยกมาให้อาจาย์ก็เกรงว่าคงไม่เหมาะ จะหยิบข้าวที่เปื้อนทิ้งซะก็เสียดาย เพราะข้าวหายาก และจำเป็นมากต่อการอยู่รอดในยามวิกฤต กระผมก็เลยหยิบข้าวที่เปื้อนนั้นมารับประทานเสียเองขอรับ

   แววตาที่ฉายแววดุของผู้เป็นอาจารย์ค่อยๆทอประกายอ่อนโยนด้วยความเมตตาก่อนเอ่ยวาจาขอโทษผู้เป็นศิษย์อย่างไม่ถือตัว

   บ่อยครั้งที่เรามักจะตัดสินอะไรผิดพลาดอย่างง่ายดายจนเสียทั้งคนเสียทั้งงานและบางทีก็เสียผู้เสียคน เสียเกีรยติภูมิที่สั่งสมมาทั้งชีวิตในชั่วพริบตา เพียงเพราะเราเชื่อในสิ่งที่ตาเห็น

   ขณะที่บางด้านของความจริง กลับเป็นอีกอย่างหนึ่ง สามีทะเลาะกับภรรยา พ่อแม่ทะเลาะกับลูก นายเข้าใจผิดลูกน้อง เพื่อนแตกจากเพื่อน คนรักหันหลังให้กัน ทั้งที่ต่างฝ่ายก็แสนดีเพียงเพราะต่างก็เชื่อในสิ่ง..ที่ตาเห็น..แต่ละเลย..การเมียงมอง..อย่างพินิจแยบคายโดยใข้การมองอย่างสุขุม เราจึงติดอยู่ในภาพ..ลวงตา..อันเป็นมายาคติพลอยทำให้หลงลืม..ความจริง..ที่เป็นจริงอีกด้านหนึ่งไปอย่างน่าเสียดายจงมองด้วย..ตา..แล้วปล่อยให้..ปัญญา..เป็นผู้วินิจฉัยสิ่งที่ตาเห็นกับสิ่งที่ตาประจักษ์ ไม่แน่ว่าจะสอดคล้องกันเสมอไป

  จงใช้ตานอกสำหรับ..ดู..แล้วจงใช้ตาในสำหรับ..เห็น..

                                                     ..  ท่านขงจื้อ ..