บุญเดือนเก้า...บุญข้าวประดับดิน

             การทำบุญข้าวประดับดินก็เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้กับญาติที่ตายไปแล้ว ชาวอีสานถือเป็นประเพณีที่จะต้องทำกันทุกๆ ปีมิได้ขาด โดยได้กำหนดเอาวันแรม 15 คำ เดือนเก้า เป็นเกณฑ์ หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า "บุญเดือนเก้าดับ" 

             การทำบุญข้าวประดับดิน เป็นประเพณีหนึ่งในฮีตสิบสอง นิยมทำกันในวันแรม 14 ค่ำ เดือนเก้า หรือที่เรียกว่า บุญเดือนเก้า บุญข้าวประดับดิน เป็นบุญที่ทำเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่ เปรต (ชาวอีสานบางถิ่นเรียก เผต) หรือญาติมิตรที่ตายไปแล้ว

              วิธีดำเนินการ พอถึงวันแรม 13 ค่ำ เดือนเก้า ชาวบ้านเตรียมอาหาร มีทั้งคาวหวาน ได้แก่ เนื้อ ปลา เผือก มัน ข้าวต้ม ขนม น้ำอ้อย น้ำตาล ผลไม้ เป็นต้น และหมากพลู บุหรี่ไว้ไห้พร้อม เพื่อจัดทำเลี้ยงกันในครอบครัวบ้าง และทำบุญถวายพระภิกษุสามเณรบ้าง ส่วนสำหรับอุทิศให้ญาติที่ตาย ใช้ห่อด้วยใบตองกล้วย อาหารคาวห่อหนึ่ง อาหารหวานห่อหนึ่ง และหมากพลูบุหรี่ห่อหนึ่ง เย็บหุ้มปลาย แต่บางคนใส่ใบตองที่เย็บเป็นกระทงก็มี หรือหากไม่แยกกัน อาจเอาอาหารทั้งคาวหวาน หมากพลู บุหรี่ ใส่ในห่อหรือกระทงเดียวกันก็ได้ สิ่งของเหล่านี้ จะมากน้อยก็แล้วแต่ศรัทธา

          เนื่องจากว่าปัจจุบันภาระหน้าที่การงานอันเร่งด่วน ทำให้ประเพณีวัฒนธรรมเก่า ได้ "กลาย" ไปบ้าง แต่ลูกหลานชาวอีสานบางส่วนก็ยังคงมีความเชื่อที่ฝังแน่นในการทำบุญนี้อยู่ ทำให้ในเทศกาลนี้ของทุกปีจะมีชาวบ้านนำห่อข้าวน้อยสำเร็จรูปมาเตรียมไว้ขาย...

ตามอีฟไปซื้อของไหว้กันค่ะ ณ ตลาดเมืองอำนาจเจริญ (วิชิตสิน)

ไปตลาดโต้รุ่งกันต่อ

             มาแล้วต้องแวะร้านนี้ น้ำผลไม้สกัดเจ้าประจำ (แครอท 2 หัว แอปเปิ้ล 1 ลูก มะเขือเทศ 1 ลูก และสับปะรด 1 ซีก) ในราคา 30 บาท บางวันก็หิ้วมะเฟืองมาให้แม่ค้าทำให้กินได้ อร่อยมากๆ กินแล้วสวย อิอิอิ

           วันแรม 14 ค่ำ เดือนเก้า ตอนเช้ามืด คือ เวลาประมาณ 4 ถึง 6 นาฬิกา (ปัจจุบัน 6 ทุ่ม ตี 1ชาวบ้านก็ทยอยมาแล้ว) เป็นชุดๆไป พระก็สวดทั้งคืน หลังจากพระสวดมนต์กรวดน้ำเสร็จ ชาวบ้านก็นำอาหาร หมากพลู บุหรี่ที่ห่อใส่กระทงแล้วไปวางไว้ตามพื้นดิน วางแจกไว้ตามบริเวณโบสถ์ ต้นโพธิ์ ศาลา ตามกิ่งไม้หรือต้นไม้ใหญ่ๆ ในบริเวณวัด พร้อมกับจุดเทียนไว้ และบอกกล่าวแก่เปรตให้มารับเอาสิ่งของและผลบุญด้วย

            ข้าวประดับดิน ได้แก่ ข้าวและอาหารคาวหวาน พร้อมหมากพลู บุหรี่ที่ห่อด้วยใบตองกล้วย นำไปวางไว้ตามใต้ต้นไม้ แขวนไว้ตามกิ่งไม้ ตามบริเวณกำแพงวัดบ้าง (คนอีสานโบราณเรียกกำแพงวัดว่า ต้ายวัด) หรือวางไว้ตามพื้นดิน เรียกว่า "ห่อข้าวน้อย" พร้อมกับเชิญวิญญาณของญาติมิตร แล้วอุทิศส่วนกุศลแก่ผู้ตาย โดยหยาดน้ำ (กรวดน้ำ) ไปให้ด้วย

              วัดแถวบ้านหลังวัดเป็นทางสามแพร่ง มีดอนเจ้าปู่ และป่าช้าด้วย ฮ่าๆๆ คืนนี้เหมาะกับการ ล่า ท้า ผี มากๆ กรวดน้ำจุดเทียนเสร็จแล้ว จากนั้นก็ บ้านใครบ้านมัน โกยเถอะโยม...ฮิ้ววว จะอยู่ทำไมล่ะ

     หลังจากการยาย (วาง) ห่อข้าวน้อยเสร็จ ชาวบ้านจะกลับบ้านเพื่อเตรียมอาหารใส่บาตรในตอนเช้าของวันแรม 14 ค่ำ เดือน 9 หลังจากนี้น พระสงฆ์จะแสดงพระธรรมเทศนาเกี่ยวกับเรื่องอานิสงฆ์ของบุญข้าวประดับดินให้ฟัง ต่อจากนั้นชาวบ้านจะนำปัจจัยไทยทานถวายแด่พระสงฆ์ เมื่อพระสงฆ์ให้พรเสร็จ ชาวบ้านที่มาทำบุญก็จะกรวดน้ำ อุทิศส่วนกุศลไปให้ญาติ ผู้ที่ล่วงลับไปแล้วทุกๆ คน

ที่มา/อ้างอิงข้อมูลจาก...

http://www.isangate.com/local/kao_pradab_din.html

http://www.84000.org/anisong/25.html

http://www.lib.ubu.ac.th/html/report/ubontraditional/kawpradabdin-9.htm