งาม้อน

 เห็นชื่อเรื่องแล้วหลายคนคงงง "งาม้อน" งาอะไรหว่า เคยได้ยินแต่ งาขาว กับ งาดำ แต่ถ้าเป็นคนเหนือน่าจะรู้จักงาชนิดนี้ดี

ผมเจอใบของงาชนิดนี้วางขายในตลาดที่เกาหลี แต่ขณะนั้นยังไม่รู้จักว่าเป็นใบของพืชอะไร รู้แต่ว่าเจ้าใบแบบนี้ คนเกาหลีเขากินสดๆกับหมูย่างเกาหลี ด้วยความสงสัยจึงสอบถามคนเกาหลี ว่ามันคือใบของต้นอะไร ก็ได้คำตอบว่า "ใบงา" อ้าว! สงสัยต่อ งาที่เราเคยเห็นใบของมันแตกต่างจากใบงาเกาหลีมากมาย

และนี่คือต้นงาที่เกาหลี

ผมเพิ่งมาถึงบางอ้อเมื่อตอนที่กรมวิชาการเกษตรจัดงาน "งานวิจัยใช้ได้จริง" เมื่อไม่นานมานี้ ซึ่งมีชื่อของ งาม้อน ในงานนี้ด้วย สอบถามนักวิชาการจึงได้ความว่า งาม้อนเป็นงาอีกชนิดหนึ่ง เมล็ดกลมๆ ต่างจากงาขาวและงาดำที่คนทั่วไปรู้จัก งาม้อนเป็นพืชพื้นเมืองของทางภาคเหนือ

ชื่อวิทยาศาสตร์    Perilla fructescens (Linn.) Britt

ชื่อสามัญ   Perilla หรือ Beef Steak Plant

คนจีนเรียกว่า Chi-ssu คนญี่ปุ่นเรียกว่า Shiso คนอินเดียเรียกว่า Bhanjira คนเกาหลีเรียกว่า Khaennip namul ชื่ออื่นๆในบ้านเรา งาขี้ม้อน งาหอม งามน งาเจียง และชาวกะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอนเรียกว่า นอ

         จะว่าไปแล้ว ผมเคยกิน ข้าเหนียวนึ่งตำคลุกงาชนิดนี้และกินกับน้ำตาลอ้อย มาแล้วเมื่อคราวไปเที่ยว แม่ฮ่องสอน เป็นอาหารของชาวไทยใหญ่ เรียกว่า "ข้าวปุก" และงาแบบที่ทำเป็นแผ่นๆก็เคยกินมาแล้ว เพียงแต่ไม่เคยเห็นต้นของมันมาก่อน

คุณค่าทางอาหารของงาม้อน

1. มีกรดไขมันไม่อิ่มตัวสูง

2. มีฟอสฟอรัสและแคลเซียมมากกว่าพืชทั่วไป 40 และ 20 เท่า ตามลำดับ

3. มีวิตามิน บี

4. มีสาร เซซามอล ที่ช่วยป้องกันมะเร็ง และชะลอความแก่

5. มีน้ำมันหอมระเหยจากใบ (perilla aldehyde) ใช้แต่งกลิ่นอาหาร ลดรอยบนใบหน้า

6. มีสารโอเมก้า-3 และโอเมก้า-6 มากกว่าน้ำมันปลา 2 เท่า

7. มีสาร rosmarinic acid และ tuteolin ซึ่งมีฤทธิ์ต้านการแพ้ และอักเสบได้ดี

ของพื้นเมือง พื้นบ้านธรรมดาๆ ถ้ารู้ถึงคุณค่าและความสำคัญ ก็ไม่ธรรมดาเลย

ยังมีอะไรอีกมากที่เราไม่รู้คุณค่าของมัน

หมายเหตุ ข้อมูลงาม้อน นี้มาจากแผ่นพับเรื่อง "งาม้อน" ของศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรน่าน

            กรมวิชาการเกษตร