ตรีธาตุ ตรีโทษ และตรีทูต

หลังจากได้อ่านความเห็นและตอบความเห็นคุณอดุลย์เมื่อเช้านี้แล้ว(ในบันทึกเรื่อง "คุย(ไม่)เฟื่องเรื่องสมุนไพร:สมุนไพร-ลูกน้องป่า") ก็เกิดความคิดผุดตามมาเรื่องการรักษาแบบพื้นบ้าน การแพทย์แผนไทย หรือการแพทย์แผนโบราณ เรียนว่าบันทึกนี้เกิดจากความคิดแว่บหนึ่งเมื่อเช้านี้เลย ... ทำให้คิดเชื่อมต่อว่าจะหยิบยกเรื่องราวอย่างไร และเมื่อผ่านไปสักครู่ใหญ่ ๆ ประกอบกับได้อ่านหนังสือเล่มหนา ๆ ที่วางใกล้ ๆ หน้าจอคอมพิวเตอร์นี้ เลยสรุปความคิดและเรื่องราวมาเล่าสู่กันฟัง จะว่าไปก็เป็นเรื่องน่ายินดีทีเดียว ที่ปัจจุบันมีการกลับมาสนใจการแพทย์ไทย แต่อย่างหนึ่งในผู้สนใจแพทย์ไทยนั้นหากได้ทำความเข้าใจอย่างมากตามครูบาอาจารย์ท่านสอนให้เข้าใจชัดเจนให้ได้ถึงปรัชญา แนวคิดหลักในการรักษาแบบตะวันออกที่แตกต่างจากทางตะวันตก หากว่าไม่ชัดเจน ก็จะเกิดผลตามมาคือหลงเข้าใจนำเอายาไทย ไปรักษาแบบยาฝรั่ง ซึ่งโดยหลักคิดแล้วการรักษาด้วยยาไทยหรือแผนไทยนั้นใช้ความรู้ความชำนาญในการรักษามาแต่เดิมตกทอดมาหลายรุ่น ความรู้ทางตะวันตกจะใช้ห้องแลป มีการทดลองกับสัตว์ทดลอง รักษาในเชิงลึกระดับเซลล์ หรือการฆ่าเชื้อโรค ทางด้านการแพทย์ตะวันออกนั้นที่เข้าใจคือทำให้ร่างกายที่ป่วยไข้กลับแข็งแรงเข้าสู่ภาวะปรกติ มีความสมดุล แล้วร่างกายจะรักษาตัวเองได้ตามมา

ทั้งนี้โดยส่วนตัวมองว่า การแพทย์ในแต่ละแผนมีข้อดีและข้อจำกัด การแพทย์ไทยก็เช่นกัน หากสามารถใช้ข้อดีในการรักษาได้ ต่อเมื่อพบข้อจำกัดเรานำการแพทย์ตะวันตกมาใช้แก้ข้อจำกัดนั้นก็เป็นเรื่องน่าสนใจ แต่อย่างไรก็ตามทั้งผู้รักษาแผนไทย ประชาชน และคนไทย หากได้ทราบและเข้าใจปรัชญาแนวคิดที่ชัดเจนของการรักษาแผนไทยแล้ว น่าจะช่วยให้มีการรักษาแบบแผนไทยไม่สับสน ซึ่ง ตัวอย่างความสับสน อาจเช่น การที่เอาฤทธิ์ยาฟ้าทะลายโจรไปลดไข้ เหมือนอย่างยาพาราเซตามอล  หรือเอาไปฆ่าเชื้อโรคเพื่อแก้อาการเจ็บคออะไรทำนองนี้ เป็นต้น ซึ่งตามความเข้าใจแล้ว แนวคิดอย่างนี้เป็นแนวคิดที่ดูแล้วน่าจะสวนทางการรักษาแผนตะวันออก

อีกอย่างหากเป็นการรักษาแผนไทยที่บูรณาการกับจุดเด่นในบางอย่างของทางแผนตะวันตก ก็เป็นเรื่องน่าสนใจ เอาความรู้ทางวิทยาศาสตร์ตะวันตกมาประยุกต์ร่วมด้วย เช่น เพื่อช่วยง่ายแก่การตรวจอาการของโรค เป็นต้น

ต้องขอขอบคุณคุณอดุลย์อย่างมากอีกครั้ง

ขอบคุณมากที่เข้ามาเป็นกำลังใจกันในบันทึกที่มีแต่ตัวหนังสือล้วน ๆ ค่ะ คุณรุท

คุณตั้ม อ่านความเห็นแล้วยิ้ม ยิ้มแล้วต้องรีบคว้าตำรามาทำความเข้าใจกันต่อเลย นี้บอกกันตรงไปตรงมาเลยค่ะ คำถามนี้เคยคิดถามตัวเองแต่ไม่จริงจังกับการหาคำตอบ พอเจอคุณตั้มเป็นแนวร่วมคำถามละก้อ คิดว่าคุ้มค่าแน่หากว่าตั้งใจอ่านหาคำตอบมาสรุปบอกเล่ากันอย่างที่เข้าใจจากการอ่านละก้อ ได้รู้กันมากกว่าหนึ่งคน

เรื่องของเรื่องสรุปได้ความมาว่า ร่างกายประกอบด้วยสามส่วน คือ

๑ ส่วนอาหารธาตุ(อาหารธาตุเป็นสิ่งที่เข้าไปเลี้ยงร่างกาย ลักษณะเป็นของแข็ง ของเหลว และปราณ(อากาศที่หายใจเข้าไป) เมื่อร่างกายย่อยแล้ว อาหารธาตุจะกลายเป็นเทหธาตุ ในรูปของตรีธาตุ ที่เป็น วาตะ ปิตตะ และเสมหะ)

๒ ส่วนธารณธาตุ (ธารณธาตุเป็นอาหารที่ร่างกายย่อยแล้วจากข้อ ๑ เข้าไปเป็นโครงสร้างของร่างกาย เป็นทั้งน้ำเลือด น้ำเหลือง กล้ามเนื้อ ไขมัน ไขกระดูก ฯลฯ )

๓ ส่วนมละธาตุ (มละธาตุ เป็นธาตุที่ร่างกายขับออก ได้แก่ คูธหรืออุจจาระ มูตรหรือปัสสาวะ และสเวทะหรือเสโทหรือเหงื่อ)

อุจจาระจึงเป็นส่วนของมละธาตุ

แต่พอมากล่าวถึง ดิน น้ำ ลม ไฟ ที่ประกอบขึ้นเป็นโลกกลม ๆ ลูกนี้ ก็มีดิน น้ำ ลม ไฟ ประกอบเป็นโลกกันยาววาหนาคืบกว้างศอก ซึ่งคือ ร่างกายนี้ด้วย ก็จะมีการกล่าวถึงธาตุสี่(ปถวีธาตุ อาโปธาตุ วาโยธาตุ และเตโชธาตุ)ที่ว่าด้วยเรื่องธาตุสี่อันเป็นที่ตั้งที่แรกเกิดของโรค

• ปถวีธาตุ (ธาตุดิน มี ๒๐ อย่าง อุจจาระจัดอยู่ในธาตุดิน มีศัพท์เฉพาะเรียกอุจจาระว่ากรีสัง แปลว่าอาหารเก่า)


• อาโปธาตุ (ธาตุน้ำ มี ๑๒ อย่าง )


• วาโยธาตุ (ธาตุลม มี ๖ อย่าง)


• เตโชธาตุ (ธาตุไฟ มี ๔ อย่าง)

ต้องขอขอบคุณคุณตั้มกับข้อคิดเห็นนี้ทำให้วันนี้ส่วนตัวเองก็ได้หายสงสัยไปด้วย ขอบคุณมากเลยนะคะ ยังไงต้องรบกวนคุณตั้มเข้ามาช่วยตั้งข้อสังเกตข้อคิดเห็นบ่อย ๆ ด้วยค่ะ

ขอบคุณน้องโน่ แวะมาเยี่ยมชมให้กำลังใจกันค่ะ

ขอบคุณค่ะ น้องสาว ไว้มีโอกาสจะนำมาฝากอีกนะคะ