ไม่รักไม่เกลียด

ใครๆ ก็รักสุขเกลียดทุกข์กันทั้งนั้น
ที่เรามุ่งแสวงหาทรัพย์สมบัติ ชื่อเสียง เกียรติยศ
หรือเข้าวัดปฏิบัติธรรม ก็เพราะรักสุข
ขณะเดียวกันการที่เรามีอุปกรณ์อำนวยความสะดวกสบายอยู่รอบตัว ก็เพราะเกลียดทุกข์
กล่าวได้ว่าความรักสุขเกลียดทุกข์เป็นตัวผลักดันให้มนุษย์สร้างความเจริญก้าวหน้าอย่างที่เป็นอยู่ทุกวันนี้ แต่ความรักสุขเกลียดทุกข์บ่อยครั้งก็สร้างปัญหาให้แก่เราอยู่ไม่น้อย
ทั้งๆที่เรามีความสุขสบายทางกายมากขึ้น
แต่เหตุใดความสุขใจหาได้เพิ่มขึ้นตามไปด้วยไม่กลับลดลงไปด้วยซ้ำ
ไม่ผิดหากจะกล่าวว่าขณะที่ความทุกข์กายของคนสมัยนี้ลดลง
แต่ความทุกข์ใจกลับเพิ่มมากขึ้น
สาเหตุสำคัญประการหนึ่งก็เพราะ..ความรักสุขเกลียดทุกข์ที่ฝังแน่นในใจนั่นเอง
จะว่าไปแล้วทันทีที่รักสุข อยากได้อะไรมาครอบครองให้สุขสบาย
ความทุกข์ก็เกิดขึ้นโดยพลัน เพราะเมื่ออยากได้อะไร
ก็ย่อมมีความกลัวหรือวิตกกังวลว่าจะไม่ได้สิ่งนั้น
และตลอดเวลาที่ยังไม่ได้มันมา ก็เป็นทุกข์เพราะรู้สึกพร่องหรือไม่สมหวัง
กล่าวอีกนัยหนึ่ง ทันทีที่รักสุขซึ่งอยู่ข้างหน้าสุขที่มีอยู่เดิมก็หายไปมีความทุกข์มาแทนที่
แม้เราจะรักความสุขมากมายเพียงใด ความสุขก็หาได้รักเราไม่
วันดีคืนดีความสุขก็จากเราไป ถึงจะกลับมาใหม่ ก็อยู่กับเราประเดี๋ยวประด๋าว
ส่วนความทุกข์นั้นแม้เราจะเกลียดเพียงใด แต่มันก็มักจะมาหาเราอยู่เสมอ
ยิ่งพยายามหนีมัน มันก็ยิ่งเข้ามาพัวพัน
เคยสังเกตไหมว่ายิ่งเกลียดอะไรก็ยิ่งเจอสิ่งนั้น
ในทางตรงข้ามยิ่งรักอะไรก็มักสูญเสียสิ่งนั้น
หรือเหนื่อยกับการไล่ล่ามากขึ้นเพราะมันเอาแต่หนีห่างออกไป
ลองวางใจเป็นกลางต่อสุขและทุกข์ดูบ้าง สุขมาก็ไม่ยินดี ทุกข์มาก็ไม่ยินร้าย
เมื่อได้รับคำชมก็ไม่ระเริง เมื่อถูกตำหนิก็ไม่ห่อเหี่ยว
ยามสำเร็จก็ไม่ลิงโลด ยามล้มเหลวก็ไม่ซึมเซา
แต่ถ้าอาการดังกล่าวเกิดขึ้นกับใจไม่ว่าบวกหรือลบก็แค่รับรู้เฉยๆ
ด้วยใจเป็นกลาง ดีใจก็รู้ว่าดีใจไม่ไขว่คว้าคลอเคลีย
เสียใจก็รู้ว่าเสียใจ ไม่ปฏิเสธผลักไส ถือว่าต่างคนต่างอยู่
ไม่นานก็จะพบว่าพอไม่รักสุข สุขกลับมา พอไม่เกลียดทุกข์ ทุกข์กลับลาจาก
แม้ทุกข์กายยังต้องเจออยู่ แต่ใจไม่ทุกข์ แม้เสียทรัพย์ แต่ใจไม่เสียไปด้วย
มาถึงตรงนี้ก็อยากจะบอกว่า..รักสุขไปเถิดถ้าคิดว่าสุขนั้นเที่ยง
เกลียดทุกข์ไปเถิดถ้าคิดว่าหนีทุกข์พ้น
แต่ถ้าหนีทุกข์ไม่พ้น ก็ควรเกลียดมันให้น้อยลง
ยอมรับมันให้มากขึ้นและถ้าไม่แน่ใจว่าสุขที่มีนั้นเที่ยงแท้แน่นอน
ก็ควรรักหรือหวงแหนมันให้น้อยลง
                               >> พระไพศาล วิสาโล