สวนสีธรรมชาติ ๔

รังครั่ง ให้สีแดงสด

ครั่ง เป็นแมลงขนาดจิ๋ว อาศัยเกาะต้นไม้ใหญ่ที่ชอบเช่น ต้นก้ามปู ต้นสะแก และดูดอาหารจากท่อน้ำเลี้ยงคล้ายกาฝากแล้วถ่ายออกมาเป็นขี้ครั่งหรือรังครั่งในภาพ ภูมิปัญญาชาวบ้านนำรังครั่งมาใช้ย้อมสีแดง ขนมชั้นโบราณใช้สีน้ำครั่งรสดีและเป็นยาไปในตัว ไปรษณีย์สมัยก่อนใช้ขี้ครั่งหยอดปิดผนึกพัสดุ ชาวบ้านใช้หยอดด้ามพร้า ด้ามขวาน  ปัจจุบันมีการใช้ครั่งเคลือบสีลูกแอ็ปเปิ้ล และผสมลิปสติก และท้ายสุดเสน่ห์ไม่เคยจืดจางคือผ้าไหมย้อมครั่งราชาแห่งสีแดงของโลก

การสกัดน้ำสีครั่ง เราต้องตำครั่งให้ละเอียดแล้วนวดด้วยน้ำร้อนจัด ครั่งโดนน้ำร้อนจะคลายตัวเป็นตังเม  นวดหลายครั้งจนน้ำใสเหลื้อแต่ขี้ครั่ง พอเย็นจะแข็งเป็นก้อนขี้ครั่ง ครั่งจะย้อมคู่เส้นไหม ย้อมเส้นฝ้ายติดแต่ไม่คงทนและต้องใช้ความเปรี้ยวของมะขาม หรือใบไม้รสเปรี้ยวเป็นตัวช่วยในการติดสี

                                   สีสันจากครั่ง หลากหลายเฉดสี

    พาชาวบ้านสืบค้น และลองย้อมสีแดงจากลูกตะบูนแดงไม้ชายเล ที่บ้านห้วยพุน ท่าชนะ สุราษฎร์

คำแสดหรือคำเงาะขึ้นได้ทุกที่โตเร็ว เมื่อลูกสุกเมล็ดข้างในมีผงสีส้มอยู่สีจัดมาก สมัยก่อนเรียกแดงชาด

 ลูกส้มแขก ที่คีรีวงเขาเรียกส้มกันดาน นำมาหั่นตากแห้งเก็บไว้แกง ต้ม เทโพปลาแห้งใส่ส้มแขกเข้ากันดี เป็นไม้บนเขาหลวง ไม่ค่อยพบตามทุ่ง

                           ผ้าไหมมัดย้อมสีครั่งกับน้ำส้มแขกแดงส้มได้ใจต่างจากที่อื่น

มีความสุขกับธรรมชาติรอบตัวนะคะพี่น้อง องค์ความรู้สีธรรมชาติเพิ่งทะยอยเผยแพร่เป็นทางการให้พี่น้องบ้านสวนเป็นแห่งแรกนะจ๊ะ คราวหน้าว่าด้วยสีเหลือง