สำนวนไทย

ข้าวยากหมากแพง เป็นสำนวนแบบไทยแท้แต่โบราณ

ข้าวยาก คือการหาข้าวยาก เพราะปลูกไม่ได้ผล ผลผลิตน้อยไม่พอต่อการบริโภค
หมากแพง คือสมัยก่อนรุ่นปู่ รุ่นย่าเราจะกินหมากกันแทบทุกคน และจะไม่มีการซื้อขายจะมีการแบ่งปันกัน ใครปลูกเก็บผลได้ก็แลก หรือแบ่งเพื่อนบ้าน ที่ว่าแพงเพราะว่าจะมีการซื้อขายเป็นของที่หายาก
สรุป เกิดจากความแห้งแล้งของฤดูกาลไม่มาตรงตามเวลา เพาะปลูกอะไรก็ไม่ได้ผล
ที่ตามมาก็คือวลีนี้  ข้าวยากหมากแพง