มือใหม่หัดเลี้ยงไก่ตอนที่ 3 : ความ (ไม่) รู้เรื่องไก่เบตง

(((รูปปั้นไก่เบตง ที่อำเภอเบตง)))

ผมบันทึกไว้ในตอนที่ 2 ว่า "ผมรู้จักไก่เบตงจากเพื่อนที่เป็นคนเบตงโดยกำเนิด..." (อ่านได้จาก http://www.bansuanporpeang.com/node/22732) ซึ่งนั่นหมายความว่าเขาไม่ได้รู้จักไก่เบตงมากกว่าเคยเห็นและเคยกิน จนในที่สุด ผมไปถึงเบตงด้วยการเดินทางอันยาวไกล และได้กินไก่เบตงไปแล้ว ก็ยังไม่ได้เห็นไก่เบตงตัวเป็นๆ อยู่ดี
ท่าน สมช. ที่เคยไปเบตงคงทราบดีว่า กว่าจะไปถึงเบตงนั้นไกลอยู่พอสมควร และในช่วงนี้ การเดินทางไปเบตงนั้นจะให้ความรู้สึกว่า "เมื่อไหร่จะถึงสักที?" เป็นอย่างมาก เพราะตั้งแต่ออกจากตัวเมืองยะลา ผ่านไปอำเภอยะหา อำเภอกรงปีนังอำเภอบันนังสตาร์ ตามถนนมีบังเกอร์และทหารลาดตะเวนเต็มไปหมด ซึ่งว่ากันว่า เป็นเขตที่ต้องเฝ้าระวังสูงสุด และจะปลอดภัยก็เมื่อเลยเขื่อนบางลางไปแล้ว
ผมไปอยู่เบตงหนึ่งคืนและเมื่อทำงานเสร็จ พอมีเวลาว่างบ้างก็เลยบุกเข้าไปดูไก่เบตงตัวเป็นๆ ที่โครงการฟาร์มตัวอย่างอันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระนางเจ้าฯ ที่อำเภอธารโต
จากที่นั่น ผมพบกับนักวิชาการที่ดูแลการเลี้ยงไก่เบตง จากข้อมูลที่เขาเล่า และข้อมูลที่ผมหาจากอินเตอร์เน็ท พอสรุปได้ดังนี้

(((ลูกไก่เบตง จะเห็นว่าคอไม่มีขน)))

ไก่เบตง เป็นไก่ที่ถูกนำมาเลี้ยงโดยคนจีนในอำเภอเบตง ลักษณะเด่นของไก่เบตง  ลำตัวใหญ่ มีขนสีเหลือทอง หงอนจักร แข้งและหนังสีเหลือง ตัวเมียมีขนน้อยมาก  และเป็นขนอ่อน ไม่มีขนปีกและขนหาง ตอนตัวเล็กๆ แทบไม่มีขน และจะมีขนเต็มที่เมื่อตอนโต แต่ก็จะไม่เต็มตัวทั้งหมด มองเห็นเนื้อเป็นสีแดงๆ นำหนักเฉลี่ยอยู่ประมาณ 3-5 กก. ตัวผู้หนัก 2.5 - 4 กก ตัวเมียหนัก 2 -3 กก.
ข้อมูลจากอินเตอร์เน็ททั่วๆ ไปมักระบุว่า ไก่เบตง หรือ"ห่ายิ้นไก้" นั้นเป็นไก่แลงซาน พร้อมกับมีตำนานว่า "นอกจากเสื่อผืนหมอนใบแล้ว สิ่งหนึ่งที่ชาวจีนได้นำติดตัวมาด้วย  คือ "ไก่" โดยนำมาเลี้ยงแบบปล่อยไว้ในสวนยางพารา ซึ่งสภาพแวดล้อมของอำเภอ เบตง จังหวัดยะลานั้น ตั้งอยู่บนเทือกเขาสันกะลาคีรี ซึ่งอยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเลกว่า 2,000 ฟุต ไก่พันธุ์จากจีนแผ่นดินใหญ่ จึงสามารถปรับตัว และขยายพันธุ์จนมีชื่อเสียงตั้งแต่นั้นมา"
จากข้อมูล ผมก็ลองค้นคว้าดู พบว่า ไก่เบตงมันไม่ค่อยเหมือนไก่แลงซาน : Langshan เท่าไรนัก แต่ดูเหมือนว่า มันจะเป็น Cochin Chicken ซึ่งเป็นไก่พื้นเมืองของจีนเสียมากกว่า (อ่านข้อมูลได้ที่ http://poultrykeeper.com/chicken-breeds/cochin-chickens) แต่อย่างไร ผมก็ได้แค่สันนิษฐาน คงต้องให้ผู้รู้มายืนยัน

(((ไก่เบตงกำลังรุ่นๆ)))

ไก่เบตง ปัจจุบันอยู่ในสภาวะเสี่ยงพอสมควร เนื่องจากเป็นไก่ที่โตช้า แต่เดิมมักเลี้ยงปล่อยตามสวนยางให้หากินตามธรรมชาติ จึงทำให้เนื้อแน่น รสชาติดี แต่ด้วยความโตช้าของมัน จึงมีการนำเอาไก่เก้าชั่ง ซึ่งเป็นไก่พื้นเมืองของเบตงอีกชนิดหนึ่งมาผสม ไก่เก้าชั่งตัวใหญ่แต่เนื้อหยาบ ไม่อร่อยเท่าไก่เบตง แต่ตัวใหญ่และโตเร็วกว่า จึงทำให้ไก่เบตงสายแท้หายากขึ้น มีหลายคนพยายามนำไก่เบตงมาเลี้ยงนอกพื้นที่เพื่อขยายสายพันธุ์ แต่ดูเหมือนว่า สภาวะอากาศและภูมิประเทศในพื้นราบจะไม่อำนวยนัก ไก่จะไม่แข็งแรง และรสชาติไม่ดีเท่าไก่เบตงในท้องที่

(((ไก่เบตงตอนโต ขนาดกำลังเหมาะเอาไปทำอาหาร)))

ส่วนไก่เก้าชั่ง จากการสอบถามจากร้านขายลูกไก่ที่เบตง ทราบว่าเป็นไก่นำเข้าจากมาเลเซีย มาที่หลังไก่เบตง แต่ผมยังไม่เห็นตัวจริงๆ เป็นๆ จากในพื้นที่ก็เลยไม่กล้ายืนยันว่าหน้าตาของมันเป็นอย่างไร แต่เท่าที่ค้นดูจากอินเตอร์เน็ท และเห้นผ่านตาเวลาขับรถผ่านหมู่บ้านต่างๆ จะเห็นไก่ตัวแดงๆ ใหญ่ๆ ลักษณะคล้ายๆ ไก่ New Hampshire  แต่อย่างไร ผมก็ซื้อลูกไก่เก้าชั่งมาเลี้ยง 6 ตัว เวลามันโตแล้วหน้าตาเป็นอย่างไรจะนำภาพมาให้ท่านสมช. ได้ชมกันนะครับ  
ผมเองนั้นไปถึงเบตง แต่ไม่ยอมเอาไก่เบตงมาเลี้ยง เพราะว่า ลักษณะเฉพาะของ ไก่เบตง แรกเกิด ลำตัวจะไร้ขน เมื่ออายุย่างเข้า 1 เดือน ขนจะขึ้นเล็กน้อย ยกเว้นบริเวณคอซึ่งจะไร้ขน บริเวณนั้นจะเป็นหนังสีแดงจนกระทั่งโตเต็มวัย ซึ่งผมเห็นแล้วรับหน้าตาของมันไม่ได้

ผมไม่ชอบไก่ไม่ใส่เสื้อครับ